About Me

Du même nom : Nguyễn Công Hoan est un écrivain vietnamien de renom, particulièrement connu pour ses contributions à la littérature moderne. Il a abordé des thèmes variés, mettant souvent en lumière la vie quotidienne et les luttes du peuple vietnamien. Công Hoan Nguyên ... ?
Showing posts with label Lịch sử. Show all posts
Showing posts with label Lịch sử. Show all posts

Thursday, 17 September 2020

Tình yêu theo Phật Giáo

 

Tình yêu theo phật giáo

Các bạn nghĩ sao ? Đây là câu hỏi của một người bạn về tình yêu theo Đạo Phật trong bài viết trên.

 
1- Ý người bạn muốn hỏi tình yêu có phải là không làm đau khổ cho người khác ? Bởi vì mình có thể buồn bực thất vọng vì người khác ? Xin nói rộng hơn chứ không chỉ đóng khuôn trong tình yêu giữa trai và gái.

2- Thích câu hỏi đó thì thật là vô tình vì người ta muốn biết bạn nghĩ sao về tình yêu trong phật giáo nói chung và tình yêu giữa bạn bè nói riêng, để học hỏi rút kinh nghiệm.

3- Hay là bạn thích bài viết về tình yêu trong phật giáo ? Nếu đây là đề thi tú tài thì người ta sẽ nghĩ sao nếu bài luận văn chỉ gỏn gọn có một chữ tôi thích !

Xin phép đặt câu hỏi cho rõ : tình yêu có phải là không làm cho ai đau khổ và không làm cho mình khổ ? Đây lại chính là lời khuyên cho phật tử để tu sửa tức là để có hạnh phúc mà các Sư (Pháp Hoa, Pháp Lưu, ...) phải nhắc lại trong rất nhiều bài giảng đạo.


Xin phép được trả lời ngắn gọn thế nào là không làm khổ mình nhé ?

Có rất nhiều điều làm cho mình khổ, xin kể ra đây những kinh nghiệm mình gặt hái được 

Khổ khi cầu mong lấy được người vợ tuyệt đẹp giỏi giang mà không được. Tại sao khổ ? Xin để bạn tự tìm lấy câu trả lời. Tuy nhiên nếu bạn lấy được người vợ thật đẹp lại giỏi giang thì chưa chắc là bạn sẽ hạnh phúc đâu. Tại vì người đẹp thì sẽ có nhiều người dòm ngó và không chừng lại có người người đáng làm chồng của cô ấy hơn ? Bạn phải có tác phong thế nào thì mới giữ được người vợ ấy ? Bạn có thể tìm nghe các bài giảng của Sư Pháp Lưu, Sư Pháp Hòa, … để nghe lời giảng. Nhưng ở đây người bạn đặt câu hỏi có ý muốn biết kinh nghiệm của bạn như thể nào chứ không phải bạn gởi link của mấy Sư giảng đạo đâu. Bởi vì học, hiểu và hành thì rất khó nhưng cũng có thể được nếu có duyên lành.

Khổ vì muốn mình hơn người khác, danh giá, nhà cửa, tiền bạc, vợ con nổi tiếng. Nghĩ như vậy là tự làm khổ mình, tối ngày cứ phải băn khoăn so sánh mình với người khác (Trong đạo phật có nói “tánh không” so sánh xét đoán là có ý nghĩa như vậy), quên mất câu nói của ông Phạm Ngọc Tới : “Hạnh phúc của người khác cũng là hạnh phúc của chính mình vậy”. Chúng ta hãy xem cô TIM Aline Rebeaud ngay từ lúc mới 20 tuổi, cho tới nay đã 27 năm vồi, đã bỏ hết sự nghiệp hạnh phúc gia đình mà về VN giúp những người khuyết tật, trẻ em bơ vơ và cô ấy sống hạnh phúc như vậy khi thấy người khác hạnh phúc.

 
                                                          Tim Aline Nhà May Mắn

- - Ta khổ vì thất bại trong chuyện làm ăn, việc làm không được thăng chức. Cũng như câu châm ngôn “Cọp chết để da, người ta chết để tiếng” từng là đề tài cho bài luận văn (tú tài) “Tình,tiền, tài và danh vọng”. Xin không nhắc tới nữa.

- - Ta cũng khổ vì học vị đã qua, muốn chứng minh cho mọi người biết là mình đậu cao giỏi giang hơn người. Đó cũng là cái khổ nó đeo theo suốt đời mỗi khi gặp bạn bè phải kể lể tành tích của mình. Chính nó sẽ làm cho mình khổ đêm ngày không yên thân. Tự làm khổ mình là như vậy.

-- Ta vẫn khổ vì tranh luận hơn thua với người khác. Vì lúc nào cũng nghĩ là người khác ngu hơn mình cho nên phải tranh luận cho ra lẽ và muốn cho mọi người biết là mình không ngu như họ. Đó là tự làm khổ mình mà không nhớ câu nói của Albert Jacquard : “Không, bạn không thông minh hơn người, bạn thông minh nhờ người khác”. Trong đầu lúc nào cũng nghĩ là mình hiểu biết hơn người, cho tới lúc có người phỉ báng bạn thì bạn lại khổ vì cứ nhớ tới nó hoàì mà không bỏ qua được. Tại sao không nhận ra người ta trả đũa là vì họ trả lời bạn hoặc nói xấu vì còn ôm trong bụng những ấm ức gì đó, chính họ đang khổ. Vậy tại sao lại muốn giành lấy cái khổ đó cho mình mà nhắc đi nhắc lại mãi ? Phải buông bỏ quên đi.

-- Ta tự mãn về việc làm của mình. Luôn luôn cần có người xung quanh hoan hô kể cả về ý kiến chính trị của bạn. Như thế thì sẽ khổ vì thiếu lý luận vững chắc chứng minh cho ý kiến của mình là đúng. Tự làm khổ mình, người khác có cần nhờ vả gì bạn đâu.

- - Làm những việc không cần thiết. Chuyện không cần thiết thì nên tránh. Ví dụ mua được 10 bao thuốc lá rẻ ở Vietnam mà ở Pháp giá bán gấp 2 lần rưỡi. Tại sao không nhờ những người quen làm chuyện đó mà làm phiền bất cứ ai đang ở Vietnam ? Bởi vì rất hiếm có người bỏ công sức làm những chuyện không cần thiết. 

-- Tự nghĩ mình giỏi phật pháp mà lại tranh luận chính trị. Bởi vì người tu thật sự thì không xét đoán, tôn trọng mọi người và mong cho đất nước hòa bình yên vui. 

- - Tự nghĩ mình có tiếng tăm giỏi giang nên hay khoe khoang.

- - ...



XXin kể tiếp những điều bạn làm khổ người khác :

-         Bạn chê bai người đang dẫn chương trình nếu thật sự bạn chê là đúng thì cũng chả nên làm cho họ xấu hổ trước khán giả. Còn nếu bạn chê chẳng đúng thì lại càng không nên. Như vậy là làm khổ người nhưng nếu người hiểu đạo sẽ không thấy khổ, có khi lại sướng nữa vì điều họ làm đúng hay sai không cần thiết.

-         Bạn vạch trần điều người ta làm sai giữa đám đông làm họ mất mặt, mất uy tín thì cũng chả hay. Bạn không hiểu là bản chất con người có thể thay đổi được, nên gặp riêng nói nhỏ cho họ biết. Thật vậy khi ta nhận xét sự việc thì nên khách quan vì mỗi con người đều chịu ảnh hưởng của môi trường xung quanh. Hãy làm người quân tử may ra có thể cảm hóa được. Tránh gây thêm thù hằn chẳng có lợi cho đôi bên.

-         Bạn hay đem cái xấu của người ta ra kể ? Nếu tới tai người tốt thì không sao vì họ sẽ  không kể chuyện cho người khác nghe … người xấu miệng hay nói chuyện vô ích như vậy.

-          ... (mời bạn viết tiếp đi)

Paris, 17-09-2020

Nguyễn Công Hoan

Tuesday, 4 August 2020

La vie à Cân Thơ



2020 Pont de Cần Thơ
  • Rencontre d'un ex militaire de l'ancien régime VNCH : Huỳnh Văn Ngự, Tuyển Tập Thơ 2014
Mars 2020 : Hai Ngự avec ses poèmes

LỤC BÁT CHO EM 
(Huỳnh Văn Ngự, Tuyển Tập Thơ 2014)

Thu ơi ! Em đã đi rồi
Còn đây những chiếc lá rơi cuối mùa
Đường chiều vắng bóng thu xưa
Nắng nghiêng giọt nắng đong đưa giọt buồn

                                               Anh vòng tay nhỏ cô đơn
                                               Gom mây góp gió lịm hồn thương đau
                                               Yêu thu chẳng biết độ nào
                                               Phải chăng từ lúc em vào đường thơ

Chiều buông mây tím hững hờ
Cho con phố nhỏ, khép bờ mí thâm
Riêng anh ru giấc ngủ thầm
Thu ơi ! Mình đã vượt tầm tay nhau



QUATRAIN DE SIX ET HUIT MOTS

Thu ma chérie : Tu es parti !
Il ne reste plus que des feuilles fin d’automne
Ma chère Thu cet après-midi en ton absence
Je t’imagine en brin de soleil se couchant toute triste aussi

Et mon petit bras ne sert plus à rien
Me souvenant de tout instant agréable passé
Je suis amoureux de Thu
Est-ce depuis que tu t’empreignes de mes vers ?

Le temps avance d'un après-midi indifférent
Qu'un chemin aux yeux cernés
Faisant effort d'un sommeil silencieux
Ma chère Thu, tout est déjà loin !

Des amies jeunes :
Tết Canh Tý 2020 Cần Thơ
  • Muội
Tết Canh Tý Cần Thơ
  • Nhi
 
Tết Canh Tý 2020 Cần Thơ
  • Trúc 
Tết Canh Tý Cần Thơ
  • Ngân
Tết Canh Tý Cần Thơ
  • Ngân et Trúc
Tết Canh Tý 2020 Cần Thơ
  • Ngân, Trúc, Hoan, Tính, Muội
Tết Canh Tý 2020 Châu Đốc

  • Ty

Tết Canh Tý 2020 Chợ hoa Cần Thơ
  • Trúc
Tết Canh Tý 2020 Châu Đốc

  • Trúc, Muội

Tết Canh Tý 2020 Châu Đốc

Paris, 05-08-2020
Nguyễn Công Hoan







Monday, 27 July 2020

Anecdotes étudiants d'Orsay

  • Lê Thanh Tùng 
SV Orsay (NM Hùng-Châu-Dũng, NN Quang, NQ Anh, HS Khương, NT Nam Hương, TT Mai, LT Phương, LT Tùng, Long, LV Trường, NT Khải)

Nhã, Long, Mẫn, Lưu Thế Phương, Lê Thanh Tùng, Ngô Tuấn Khải, Lại Văn Trường.

Mình chợt nghĩ tới hồi còn sinh viên, thấy một bạn chạc 20t : Vì phải lòng một cô gái nhưng không biết có « ý a ý ẹ » được không, bèn tới hỏi một bạn có vẻ chững trạc hiểu đời LTTùng (có mặt trong hình trên đây) … anh này chỉ tủm tỉm cười không biết. Vì thấy bạn trẻ cứ kỳ nèo xin ý kiến cho nên không muốn làm buồn người bạn, anh ta mới nói : chỉ có máy tính mới biết được thôi … xong vào phòng máy, viết câu trả lời trên phiếu đục lỗ, rồi in ra một trang giấy ! Hồi đó mới có máy tính IBM, phải đục lỗ trên nhiều phiếu xong mới cho vào máy đọc các lệnh xử lý … Mình hay nhớ tới câu chuyện đó cho vui. Trên đây là hình kỷ niệm nhưng vắng mặt người bạn trẻ (trùng tên với một trong ba người ngồi hàng đầu) :

  • Bipolarité : Autrefois appelé psychose maniaco-dépressive, les troubles bipolaires font partie des troubles de l’humeur comme la dépression récurrente (ou trouble unipolaire).
Khi lên cơn thì người bệnh sẽ không kiểm soát được. Ví dụ nếu trái ý mình thì lên cơn giận đối với người bạn và mỗi khi có mặt người bạn thì mới lên cơn giận dữ với người ngoài (trong cửa hàng, v.v. ở ngân hàng).

     Lưu Nghĩa Trí tại quán ăn Chim Rừng TP.HCM 2011 :

 

Một số người bệnh nổi tiếng (Churchil, Einstein, Napoleon, ...)
Winston Churchill

Albert Einstein

Napoléon

Hitler

  • Nguyễn Phước Khánh (một số hình ảnh khi đi thăm Khánh ở Sartrouville 2020)

  •  Khánh và Sơn 1966.

  •  
     Người đẹp hát hay từ Bỉ mới sang Pháp 1966.

  • Khánh là người hâm mộ nhất ... báo tin cho mọi người là cô ấy vừa đẹp vừa hát hay nữa.

.
Lều của 2 người bạn đây rồi.

Trại hè Port-de-Bouc 1965 Khánh đi tìm lều bạn thấy lều đóng nhưng Khánh vẫn tự nhiên không cần báo trước. Khánh có kể lại, khi tới lều thấy đóng kín bèn mở fermeture ra ! Đó là 2 anh chị nhà nước gọi là vk tiêu biểu đã về nước ... Khánh thấy chuyện gì mà chị ấy la lên vậy ?
 
  • Trần Tứ Nghĩa (Xích-Lô)  
     


Le Fleurus

 
Hội quán 23-03-2011. Nghĩa Xích Lô, Phạm Đồng.


Tạ Đức Minh Gà-Chết có kể câu chuyện cô Thơ mới từ Bỉ qua và có giọng hát rất hay. Hôm đó tại quán cà phê Le Fleurus M° Cité Universitaire có nhiều anh chàng rất thích nhưng không biết tán tỉnh, chỉ biết phô trương tật xấu người khác : người ở dơ, người ngủ ngáy, người thì nghiến răng ... mà không thổ lộ thẳng. Nghĩa Xích-Lô thấy vậy thì cười thầm trong bụng và đến phút chót anh đứng dậy nói : để tôi đưa Thơ về.

Tạ Đức Minh Gà-Chết là người rất rộng rãi, vừa cười vừa kể cho tôi câu chuyện lúc ấy thuê nhà ở gần M° Bures-sur-Yvette. Có lần một số bạn tới tìm Minh Gà-Chết nhưng không có nhà ... bèn mở tủ lạnh nhậu hết thức ăn trong tủ, xong để lại tấm giấy ghi mấy câu : « lần sau nếu mày có đi vắng thì nhớ mua cho đầy tủ lạnh nhé ».

  • Tâm Đầu Bếp trại hè Port de Bouc 65 (lửa trại). Mỗi khi có lửa trại là mỗi lần anh Tâm Đầu Bếp được yêu cầu ra hát bài người đẹp lao động
  • vì anh ấy có hứng sáng tác, người đẹp vóc giáng thướt tha ở trại, thích được chiều chuộng nhưng nào ai dám đụng tới ?

  • Tâm Đầu Bếp, Cà Mau, Đức Móm, Nguyễn Thiện Đạo.

  •  
  • Trại hè sv Port-de-Bouc 1965. Hoan, Nguyễn Quang Tiến, Vũ Hải Long, Nuyễn Bình.

NGƯỜI ĐẸP LAO ĐỘNG

Này trông kìa một cô xinh xinh
Mắt trong sáng đương nhìn chúng mình
Miệng cô cười trông tươi như đóa hoa
Chan chứa tình trong lòng chúng ta

Về lao động thì cô coi khinh
Lúc công tác cô thầm cố cười
Giờ đến trường sao mà cô chán chê
Nhưng muốn đẹp cho đời thấy mê


Ừ cô nàng người xinh thì có xinh
Người không học thật sao mà chán chê
Cứ duyên dáng như xuân gần qua
Nhìn gương ôi ... sắp già

Này cô nàng đẹp xinh kia ơi
Sắc cô thắm sao được suốt đời
Người có học nhưng mà không có văn
Khi đói lòng học lòng cũng nhăn


Người mà chay lười thì không ai ưa
Nhắn cô gái xinh đẹp mấy điều
Dù có thấy mình nhung nhăng dễ coi
Khinh lao động e đời mất vui

Ừ cô nàng người xinh thì có xinh
Người không học thật sao mà chán chê
Cứ duyên dáng như xuân gần qua
Nhìn gương ôi ... sắp già

  • Nguyễn Ngọc Trân :  GS.TSKH Nguyễn Ngọc Trân nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Kỹ thuật nhà nước, Chủ nhiệm Chương trình Điều tra cơ bản tổng hợp ĐBSCL(1983-1990), đại biểu Quốc hội các khóa IX, X, XI, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội, cao tốc Cần Thơ - Cà Mau và Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng 2023.

  •                                        
          Viện NCHN Đà Lạt 1990. Nguyễn Đình Tứ, Nguyễn Ngọc Trân.

Nguyễn Ngọc Sơn người bạn trẻ đã ra đi quá sớm (1966-67) :

Orsay 1966. Nguyễn Ngọc Sơn, Nguyễn Phước Khánh.

Vì anh Sơn là sinh viên VN đi du học tại Pháp cho nên giấy tờ lệ thuộc vào Sứ Quán VNCH tại Paris. Trên nguyên tắc Sứ Quán VNCH phải lo đám táng và quan tài anh Sơn được đem về SQ. Nhưng Hội LHSVVNTP muốn được tiễn đưa người bạn. Hôm đó chúng tôi cùng hẹn nhau lên SQ Paris 17 với sự dẫn đầu của anh NN Trân. Đợi không lâu thì có người đại diện SQ ra tiếp bảo là cứ lên SQ vì thi hài sẽ đem về SQ ở đây, vì câu nói khéo léo của anh Trân cho nên SQ đồng ý để Hội LHSVVNTP làm lễ tang tức là được giữ quan tài tại Orsay để làm lễ trước khi được đưa tới SQ.

Tin Quê Hương (TQH) Ái Hữu Orsay 1966 :

Nguyên một cọc báo TQH để trong hộc thư có bài tường thuật về buổi họp giữa LHSVVN (Nguyễn Ngọc Trân, Nguyễn Ngọc Giao, Nguyễn Đức Phương, Dương Minh Đức) và Tổng hội svvn (Nguyễn Gia Kiểng, Huỳnh Hùng, Nguyễn Bá, Bách). «Nguyễn Gia Kiểng đề nghị đấu khẩu tại Maubert thì bài báo có dùng chữ vc con và vc cha khi có người trả lời “tôi đồng ý” thì anh Trân vc cha gạt ra ngay» vì vk không công nhận Tổng hội svvn.

  • Nguyễn Nhơn Quang Keo 
  • Long, Hoan, Trường, Mạnh Hùng, Tùng, Bồ Mạnh Dũng, Mạnh Dũng, Quý Anh, Khương, Quang Keo.


Lúc đó mình phụ trách PH Orsay nhưng lại chính anh Quang Keo viết điếu văn cho mình đọc.

  • Tennis Bures (nói chuyện quần jean)
  • Nhân (Úc), Tường Cầu Đá, Cà Mau, Hải (Ngố), Tâm (Chòi), Hoan, Đỗ Mạnh Cương.
Tường Cà-Mau có ý kiến hay rủ bạn chơi tennis mỗi sáng thứ hai (khoảng 8 người), sau đó Tường Cầu Đá hay rủ lại nhà dùng cơm trưa. Câu chuyện được nhắc tới mỗi khi mời ăn tại nhà cả 2 lần đều nhắc : vào thời SV khi nhận được quần jean, trước khi trao tặng quần thì đã đem giặt và ủi cho thẳng đẹp ! Điều này là dấu ấn làm anh chàng nhớ mãi không quên.


  • Còn tiếp
Paris, 27-07-2020
Nguyễn Công Hoan

Trại xuân Baillet 1966 
Trần Hà Nam rất nhiệt tình hát mãi bài Lên đàng (Lưu Hữu Phước) mình thuộc lòng luôn từ đó tới giờ : 

Nào anh em ta cùng nhau xông pha, lên đàng
Kiếm nguồn tươi sáng.
Ta nguyện đồng lòng điểm tô non sông
Từ nay ra sức anh tài.
Đoàn ta chen vai nề chi chông gai, lên đàng
Ta người Việt Nam. Nhìn tương lai huy hoàng,
Đoàn ta bước lên đàng cùng hiên ngang hát vang. 


Hoan, Ngọc Lan, Nam Hương, Lan Hương, Bạch Vân (mới có con tên Vinh do người ẵm ?) ... Baillet 2066. 

Trại xuân Baillet 1967. Hoan, Nguyễn Bình, Trịnh Hải Long, Lê Mộng Cần, Chương Còm, Nguyễn Năng Tĩnh, Phan Huy Đường, Lê Mộng Cần, Thị Thah Tùng, Phan Kim Hồ Điệp, Thu, Phan Thị Hồng, Hiếu, Tạ Đức Minh, Dương Minh Đức, Lâm Trí Minh, Lý Hoài Trinh, Trần Tứ Nghĩa, Nguyễn Văn Thạnh, Hà Dương Tuấn, Trần Hà Miên, Phạm Doãn Hạp, Trần Ngọc Ẩn.



Baillet 1967. Đoàn văn nghệ (Aí Vân ngồi chung bàn với Orsay) ... Tường Cầu Đá, Hương-Trần Ngọc Ẩn, Lâm Thành Hưng, Lâm Trí Minh, Lê Thanh Tùng, Lan-Lê Tiến Phú Móm (người đang đứng)

Chuyện vui ở trại xuân Baillet : 

Rất buồn tụi này không trúng thăm vào chung kết lên sân khấu lãnh giải ... Có 3 người may mắn rút thăm được lên nhận giải :
1- Hà Dương Hùng trúng tủ Bích Việt
2- Nguyễn Năng Tĩnh trúng tủ Thủy Tiên
3- Lê Mộng Cần trúng tủ Hồ Điệp (chị của Thủy Tiên)

Trại hè Vendée 1969. Bạch Vân, Thủy Tiên, Tuyết Nhung, Tuyết Mai, Nguyễn Bình.

Hội quán sau ngày ký Hiệp định Paris 1973. Bích Việt, Mai Văn Bộ.

Tuyết Mai, Ngọc Lan, Hồ Điệp, Lê Mộng Cần, Minh Cố Đạo, Cà Mau, Hoan.

SV Orsay học thi ...

Lê Tri Phương (Hạt Mít) 

Les Ulis 1966. Lê Tri Phương Hạt Mít,Nguyễn Bình, Bạch Vân, Hoan.

Vào khoảng năm 1967 lúc đó  ở cùng cư xá sv Pacaterie với nhiều người trong đó có Tạ Đức Minh (Gà Chết), Nguyễn Phước Khánh, Phạm Doãn Hạp, Huỳnh Văn Sơn (Sơn Già), Trần Ngọc Sơn, Nguyễn Nhơn Quang, Hà Dương Tuấn, Trần Khánh Tường (Cà Mau), Nguyễn Tuấn Kiệt ... anh chàng nổi tiếng vì khi đi học về môn Hóa thì lại ôm theo quyển từ điển Pháp-Việt. Hôm đó Cà Mau có báo cho mọi người biết : «Tao bận học thi tụi mày đừng đứa nào tới phá nhé». Tuy nhiên chàng Hạt Mít đã học xong xuôi ... mình ở cùng hành lang với Cà Mau thì buổi tối nghe tiếng Cà Mau chạy ra hành lang la eo éo vì bị cúp điện.

Cư xá Orsay rue Pacaterie 1967.

Tường Cà Mau :

Là người may mắn nhất không phải đi xin việc cực khổ như mọi người mà chưa chắc đã được nhận, vì phải vượt qua chặng phỏng vấn rất nhiều người hàng trăm CV hy vọng được trả lời hẹn ngày phỏng vấn, xong cuối cùng công ty sẽ chọn người nào thích hợp nhất trong số vài ba người. Nhưng lúc ấy người ta đang cần tin học mới hỏi bạn Cà Mau có muốn đi làm không, vừa mới đậu MIAG (Maitrise Informatique Appliquée à la Gestion) xong. Họ cần đến nỗi năm sau nhận cả sv nào thi trượt MP2 hoăc PC2 chỉ cần có học rồi không cần phải đậu thi cuối năm. Mình thấy vậy liền báo cho một bạn đang rầu vì thi trượt.

SV Viêtnam đậu vào trường lớn :

Mọi người ganh đua thi vào tường lớn như trường Bách khoa (Polytechnique), trường Cao đẳng (ENS Rue d'Ulm), trường Hầm mỏ (Mines), trường Cao đẳng Truyền tin (Télécommunications), trường Cao đẳng Điện (Electricité),trường Cầu đường (Ponts et chaussées), trường Hàng không (Aéro), … Mình thì muốn thi Cầu đường vì bằng cấp ở Pháp có giá trị ở vn tuy mới ra trường nhưng sẽ được trọng dụng hơn người khác, không kể gì tới kinh nghiệm nghề nghiệp. Bố mình muốn như vậy tuy nhiên cũng không sao … ở trên đó Bố chắc cũng hãnh diện về con mình.

Mình may mắn có người anh họ Đỗ Quang Nghiêm cho mình ở tạm nhà Đông dương vào dịp lễ Giáng sinh cuối năm 1962. Anh rất hiền lành cho mình ngủ giường còn anh nằm dưới đất, buổi sáng anh ra mua bánh mì về anh em cùng ăn sáng. Anh đang theo học Y khoa nên mình được gặp luôn nhiều bạn cùng lứa với anh. Mình còn nhớ anh Nguyễn Trọng Anh đang chuẩn bị thi vào các trường lớn trên đây. Anh Anh trả lời anh Nghiêm «Mày mà thi cái gì »! Lúc ấy anh Nghiêm cũng đang bận học thi Y khoa.

Mình còn nhớ mãi câu nói đó, chắc anh Nghiêm cũng buồn nhưng chấp nhận bởi vì chuyện thường tình («người giỏi toán thì học gì cũng được, trái lại có giỏi Hóa học thì chưa chắc đã giỏi về toán chứ đừng nói học toán được»? Sau này anh Nguyễn Trọng Anh dạy học ở Orsay thì mình mới hay anh ấy đã đậu vào trường Bách khoa.

Lúc ở phòng anh Nghiêm thì mình gặp Nguyễn Quốc Sơn, cùng lứa được học bổng Pháp 1962 với Vũ Thiện Hân và Lâm Minh Chiếu. Anh Sơn có mở cửa phòng cho mình xem trên bàn và nói «chỉ cần có 2 quyển này thôi». Anh đậu vào trường Bách khoa ngay năm thứ nhì cũng như Lâm Minh Chiếu, và Vũ Thiện Hân đậu vào trường Truyền tin.

Hè 1962 anh Chiếu đậu xong trường Bách khoa đang chuẩn bị đi nghỉ hè thì nói «lúc chưa đậu thì ham lắm nhưng đậu rồi thì thấy chẳng là gì».

Chỉ có anh Hân là mình gặp lại 2008 cho tới nay. Khi ấy anh có tiếp mình tại labo CNAM (Conservatoire National des Arts et Métiers) làm sếp luôn 4 labo, trong bụng anh ấy nghĩ «giúp bạn được gì thì cứ giúp». 

Thi tú tài 1962 thì anh Hân đậu thủ khoa. Chị Bích Đào bs là vợ anh Hân. Mình quen chị Bích Đào ở trại hè Port-de-Bouc 1965 vì cùng trong một toán. Chị Bích Đào lập hội ASSORV giúp trẻ mồ côi từ 1992, có 3 nhà trẻ mỗi nhà nuôi 50 trẻ ở Cần Thơ, Vị Thanh và Đà Nẵng. Mỗi năm có tổ chức bữa ăn mình đều tham dự.

Hội từ thiện ASSORV có 3 chi nhánh ở VN


Sinh hoạt trại hè Port-de-Bouc, Sète, …

Một vài lúc mình không quên được :

Phan Quang Thu :

Mặc dầu chơi bóng chuyền không giỏi mấy, nhưng anh Thu trổ tài làm trọng tài cho mọi người chơi được hào hứng. Bởi vì đã là trọng tài thì mọi người phải tuân theo, không được cãi. Giao banh, truyền banh, đỡ banh tất cả đều do anh quyết định cho điểm hay không. Lúc này anh Thu và anh Quang Keo rất thân nhau và đồng thời là nòng cốt, cùng với anh Lê Mộng Cần tích cực nhất gây không khí nhiệt tình ở trại.

Nguyễn Văn Bổn :

Nổi bật nhất là bóng chuyền, không phải vì anh là người tổ chức trong đội số 1 của Hội LHVK, nhưng mỗi khi có nhiều trại sinh muốn tham gia bóng chuyền, có người mới học chơi hoặc mới biết chơi thì anh Bổn lại đứng ra tổ chức cho đội này thắng được bên kia.

Về văn nghệ tôi nhớ có lần anh Bổn đóng vai em bé tròn trùng trục làm hề cho cả trại.

Quên mất đi trại thì số con gái rất hiếm, chỉ có con của VK nhưng vấn đề sanh ra và lớn lên tại Pháp thì chưa chắc gì các bạn từ VN đi du học có thể thích ứng được. Cũng có nhiều chuyện xích mích xảy ra mình cũng không hay biết. Chỉ mới đây khi về thăm gia đình VN, vài người bạn dẫn mình đi thăm bạn ở Châu Đốc. Người này lại nhắc tới anh Bổn, mỗi khi có dịp thì mình chuyển lời khi nào anh Bổn có dịp về VN thì anh ấy muốn gặp lại người đã từng bênh vực anh bạn khi bị ở thế yếu cảm thấy bơ vơ ...

Cờ tướng ở trại hè Port-de-Bouc :

Hình internet người xem thì đông ở Hanoi.

Lúc đông người nhất là sau bữa cơm trưa khi uống cà-phê … Mình chỉ đứng xem thôi chứ không có kiên nhẫn để chơi, thường là Minh Gà Chết và Lý Hoài Trinh, Hà Dương Tường, Phan Huy Đường … Chị Phương Thảo thì đòi chơi với Minh Gà Chết nhưng bị từ chối vì anh ta chỉ thích đấu với người ngang hàng, trả lời cho chị Thảo : «ra rủ Hoan mà chơi». Chị Thảo rủ mãi cuối cùng tôi cũng phải chiều ý, nhưng không biết chơi và cũng không ham cờ vì rất mệt suy nghĩ. Thế rồi lần nào mình cũng thua.

Nhớ lại lúc học Math Sup Lycée Pothier 1962, ở nội trú thì có anh bạn tên Sgueg. Anh ấy chơi cờ Dame với ai cũng đều thua, bèn rủ mình chơi mà mình thì chẳng biết cờ Dame. Anh bạn nói dễ lắm và dạy mình chơi … tất nhiên mình thua anh ấy nhiều lần. 

Hình internet.

Người bạn này cũng thường bị lớp trên bắt nạt (bizutage) điều mà Ségolène Royal, khi vừa được tuyển làm Bộ trưởng, đã đưa ra luật cấm tại các trường học, sau khi thấy đã có nhiều lạm dụng xảy ra tai nạn. 


Paris, 05-04-2025.

Nguyễn Công Hoan 

(còn tiếp)